(por Antón Losada)
Axítase con alarma o chamado "problema das
pensións" e os nosos pensionistas, escoitando e vendo canto se vocea sobre
eles, deben irse á cama cada noite convencidos de ter a culpa por ser moitos e
vivir demasiado. Ao parecer agora os vellos son, ante todo, outro gasto que non
nos podemos permitir.
Non supón nada novo.
Fai tempo que foi declarada a guerra aos sistemas públicos de pensións. Xa en
1994, no seu seminal informe sobre pensións e envejecimiento, o Banco Mundial
advertía que as pensións públicas xeraban estancamento económico ao aumentar os
custos do emprego e obstaculizaban o desenvolvemento dos mercados de capital ao
competir coas pensións privadas.
Desde entón as
pensións públicas deixaron de concibirse como un mecanismo de solidariedade.
Agora son capital que convén "liberar" para investilo nos mercados
financeiros. Nesta guerra contra as pensións públicas todo vale, case todo é
mentira e, ao parecer, canto máis grande a bóla, mellor.
A primeira gran
mentira consiste en presentar as nosas pensións como un pozo sen fondo. O noso
investimento en pensións mantense na contorna de de o 11% do PIB e tres puntos
por baixo da media da UE-15. De acordo coas previsións máis alarmistas, chegaremos
ao 14% do PIB en 2050. Unha porcentaxe inferior ao que hoxe xa dedican a
pensións países como Italia ou Francia e moi parello ao gasto alemán. De feito,
de acordo cos datos da OCDE, o custo das pensións en España seguiu unha
traxectoria similar aos países da nosa contorna.
En España non está
pasando nada moi diferente a canto acontece nos países cos que adoitamos
compararnos. As nosas pensións non afrontan ningunha situación excepcional. De
feito, a única excepción consiste en que o noso investimento en pensións sempre
foi considerablemente menor. O actual déficit da Seguridade Social non responde
principalmente ao incremento de pensionistas. Débese sobre todo ao aumento do
paro e a imparable precarización do emprego.
A segunda gran mentira
refírese ás apocalípticas proxeccións demográficas que nos alertan sobre a
insostenibilidad de sistema. Para que se cumpran han de concorrer fenómenos tan
paranormales como que a poboación española caia por baixo dos 41 millóns, a
inmigración sexa case igual a cero e o ritmo de saída ao estranxeiro dos nosos
mozos non decaiga nin coa famosa recuperación.
A terceira mentira
consiste en chamar "gasto" ás pensións, cando en realidade
representan un investimento. Si non me creen, pensen en todas as familias que
puideron e poden aínda capear estes anos de crises grazas ás pensións que
ingresaron os maiores da familia ou o aforro que eses mesmos pensionistas
supoñen ao Estado en términos de servizos sociais. A ver si deixamos de aceptar
sen máis esa falacia segundo a cal todo o público representa un gasto
improductivo e todo o privado supón un investimento produtivo. O chamado
"gasto" en pensións tamén estimula a economía produtiva en forma de
consumo e demanda.
